فیشور سیلانت کودکان: مراحل انجام و فواید آن
فهرست محتوا
فیشور سیلانت کودکان یک درمان پیشگیرانه است که از دههی 70 میلادی برای کودکان مورد استفاده قرار میگیرد. فیشور سیلانت یک پوشش محافظتی است که اغلب روی دندانهای آسیاب کوچک و بزرگ کودکان استفاده میشود تا میزان پوسیدگی در این دندانها را کاهش دهد. این روش بدون درد و غیرتهاجمی است و به والدین اطمینان میدهد که دندانهای دائمی و شیری فرزندانشان در برابر یکی از شایعترین مشکلات دهانی، یعنی پوسیدگی دندان، مقاومتر هستند. در این مقاله به بررسی این روش درمانی و هر آانچه باید درباره آن بدانید، میپردازیم.
فیشور سیلانت تراپی دندان کودکان | دکتر ماریتا شکاریان
فیشور سیلانت کودکان چیست و چگونه عمل میکند؟
فیشور سیلانت کودکان به عنوان یکی از مراحل مراقبت از دندانهای کودک شناخته میشود. دندانهای آسیاب کوچک و بزرگ به دلیل داشتن شیارهای عمیق و باریک مستعد پوسیدگی هستند، دسترسی با مسواک به حفرههای دندانهای آسیاب برای کودکان دشوار است به همین دلیل توصیه میشود از فیشور سیلانت کودکان استفاده شود. فیشور سیلانت یک پوشش محافظتی است که این شیارها و حفرهها را میپوشاند و از دندانها در مقابل پوسیدگی محافظت مینماید.
مزایای فیشور سیلانت تراپی کودکان
خبر خوب این است که؛ فیشورسیلانت تراپی کودک یکی از راهکارهای مناسب و بسیار موفق برای جلوگیری از پوسیدگی دندان های آسیای شیری و دائمی کودکان است. در این روش، مواد همرنگ و رقیقی برای مهر و موم کردن شیارهای عمیق و منافذ دندان مستعد پوسیدگی در سطح جونده دندانها که بیش از 70 درصد پوسیدگیها از آن جا ناشی میشود، بکار میرود. تعداغدی از مزایای فیشورسیلانت کودکان عبارتند از:
- پیشگیری از پوسیدگی
- درمان غیر تهاجمی و بدون درد
- استفاده از مواد همرنگ دندان
- پیشگیری از نیاز به مواد درمانهای تهاجمی در آینده
ضرورت استفاده از فیشور سیلانت کودکان
خیلی مواقع بیمار با وجود رعایت بهداشت دهان و دندان به صورت منظم و صحیح، به دلیل اینکه دسترسی به شیارهای مذکور ممکن نیست، متاسفانه شاهد بروز پوسیدگی دندان کودک عمیق در این نواحی خواهیم بود. به منظور پیشگیری از ابتلا به پوسیدگیهای شیارهای دندانهای آسیای شیری و دائمی، بهترین و ایمنترین روش فیشورسیلانت تراپی است.
در واقع شیارهای دندانی با عمق زیاد، V شکل هستند که بدیهی است با توجه به عمیق و باریک بودن شیارها، در چنین حالتی قادر به تمیز نمودن عمق شیارهای مذکور نخواهیم بود. با انجام فیشورسیلانت تراپی میتوانیم داروی فیشور سیلانت را در عمق شیارهای دندانی قرار دهیم تا شیار V شکل پر شده و زاویه تیز آن پوشیده گردد تا جاییکه انتهای موهای مسواک قادر به تمیز کردن کامل سطح دندان شوند.
در چه سنی استفاده از فیشور سیلانت کودکان توصیه میشود؟
با توجه به اینکه زمان رویش دندانهای دائمی در هر کودکی متفاوت است، سن مناسب برای استفاده از فیشور سیلانت در هر کودکی نیز متغیر باشد و نمیتوان یک سن خاص را برای تمام کودکان توصیه نمود.
دندانپزشکان توصیه مینمایند در اولین فرصت پس از اینکه دندانهای آسیاب دائمی به طور کامل رشد کردند از فیشور سیلانت استفاده شود. در اغلب کودکان رشد دندانهای آسیاب بین 6 تا 12 سالگی است.
چه دندانهایی در کودکان بیشتر نیاز به فیشور سیلانت دارند؟
فیشور سیلانت اغلب در دندانهای آسیاب کوچک و آسیاب بزرگ که دارای حفره هستند و ممکن است بیشتر در معرض پوسیدگی قرار بگیرند مورد استفاده قرار میگیرد. این دندانها هم به دلیل اینکه برای جویدن به کار برده میشوند و هم به دلیل اینکه دارای حفره و شکاف هستند انتخاب مناسبی برای فیشور سیلانت هستند.
در صورت نیاز ممکن است پزشک توصیه نماید که فیشور سیلانت برای سایر دندانها نیز مورد استفاده قرار بگیرد اما در حالت کلی معمولاُ برای دندانهای آسیاب پیشنهاد میشود.
در صورتی که دندانهای کودک در معرض خطر پوسیدگی بالا قرار دارد و کودک مراقبت صحیحی از دندانها ندارد توصیه میشود پس از رویش کامل هر دندان از فیشور سیلانت استفاده شود.
مراحل انجام فیشور سیلانت کودکان چگونه است؟
مراحل انجام فیشور سیلانت بسیار ساده و بدون درد است. به طور خلاصه مراحل انجام فیشور سیلانت بدین صورت است:
- ابتدا دندان کودک به طور کامل تمیز و خشک میشود.
- سپس مادهی سیلانت روی سطح دندان قرار میگیرد. این ماده همرنگ دندانهای اصلی کودک هستند و ممکن است از جنس سیمان گلاس آینومر (GIS) و یا رزین باشد. انتخاب مواد مناسب با توجه به شرایط هر کودک صورت میگیرد.
- سپس با استفاده از نور لیزر این ماده روی دندان سفت میشود.
- فیشور سیلانت کودکان برای تمام دندانهای آسیاب معمولاُ در یک جلسه انجام شود، اما در صورتی که نشستن به مدت طولانی برای کودک سخت باشد ممکن است بهترین دندانپزشک اطفال پیشنهاد دهد که فیشور سیلانت برای هر دندان به صورت جداگانه در طی جلسات مختلف انجام شود. قرار دادن فیشور سیلانت برای هر دندان حدود ده دقیقه زمان نیاز دارد.
دوام فیشور سیلانت کودکان چقدر است؟
دوام فیشور سیلانت کودکان معمولاُ طولانی است. کیفیت موارد مورد استفاده، مهارت دندانپزشک در قرار دادن آنها و سایر مراقبتها، ماندگاری فیشور سیلانتها کودکان را افزایش میدهد. در برخی از کودکان دوام فیشور سیلانت تا 15 سال هم گزارش شده است.
در صورتی که فیشور سیلانت به طور صحیح روی دندان اعمال نشده باشد و یا تصاویر اشعه ایکس پوسیدگی زیر آنها را نشان دهد باید فیشور سیلانت برداشته شود و پوسیدگیهای ایجاد شده ترمیم شود.
آیا استفاده از فیشور سیلانت کودکان برای همه آنها مناسب است؟
براساس تحقیقاتی که در زمینهی استفاده از فیشور سیلانت کودکان انجام شده است محققان به این نتیجه رسیدهاند بعد از گذشت پنج سال میزان پوسیدگی دندان در کودکانی که از فیشور سیلانت استفاده کردهاند، پنجاه درصد کمتر از کودکانی بوده است که از فیشور سیلانت استفاده نکردهاند.
با توجه به اینکه کودکان در سنین پایین نمیتوانند به طور صحیح از دندانهای خود مراقبت نمایند و احتمال پوسیدگی دندان به خصوص در دندانهای آسیاب آنها بیشتر است، توصیه میشود تمام کودکانی که در معرض خطر بالای پوسیدگی دندان قرار دارند از درمان فیشور سیلانت استفاده نمایند.
نکات مهم و طلایی فیشورسیلانت تراپی
به طور معمول این سیلانتها برای مدت طولانی روی شیارها را میپوشانند، اما بهتر است هر 6 ماه یکبار توسط دندانپزشک کودکان کنترل شوند تا در صورت ایجاد مشکل احتمالی به دنبال دندان قروچه، جویدن غذاهای خیلی سفت، هستهی میوهها، خوراکیهای چسبنده و … اصلاح شوند.
- همچنین این درمان به طور ویژه ای سابقا برای دندانهای آسیای اول دائمی (دندان 6) بلافاصله بعد از رویش آن استفاده میشد، ولی در حال حاضر توصیه میشود برای تمام دندانهای خلفی که دارای شیارهای عمیق، غیرقابل دسترس و نیز مستعد پوسیدگی میباشند، انجام پذیرد.
علت آن است که این دندانها در 6 سالگی رویش مییابند، یعنی سنی که متاسفانه هنوز بیشتر کودکان و والدین آنها مراقبتهای لازم بهداشتی و تغذیه ای برای جلوگیری از پوسیدگی دندان کودک را رعایت نمیکنند.
- دلیل دیگر آن است که چون رویش دندان 6 با افتادن هیچ کدام از دندانهای شیری همراه نیست، متاسفانه خیلی از والدین حتی متوجه رویش این دندان دائمی در دهان کودکشان نمیشوند و به اشتباه تصور میکنند این دندان هم یکی از دندانهای شیری است که در نهایت خواهد افتاد.
به همین دلیل معمولا دندان 6 خیلی زود و گاهی حتی قبل از رویش کامل آن پوسیده میشود، این درحالیست که دندان مذکور نقش بسیار اساسی در تکامل فکی – دندانی کودک را برعهده دارد. لازم به یادآوری است که سن مناسب این درمان برای دندانهای آسیای دوم دائمی (دندان 7)، حدودا 12 الی 14 سالگی است.
در خاتمه ذکر این نکته ضروری به نظر میرسد که با توجه به اینکه دندانهای آسیای شیری باید تا رویش دندانهای آسیای دائمی (12 – 11 سالگی) داخل دهان بمانند تا علیرغم تامین نیاز تغذیه صحیح کودک، بتوانند راهنمای رویش صحیح دندانهای دائمی نیز باشند، در صورت تشخیص دندانپزشک کودکان مبتنی بر مستعد بودن شیارهای دندانهای فوق الذکر انجام فیشورسیلانت تراپی ضرورت پیدا میکند.
بهترین زمان برای انجام فیشورسیلانت کودک
بهترین زمان برای انجام فیشورسیلانت تراپی کودک بلافاصله پس از رویش دندان آسیای شیری یا دائمی و نیز قبل از شروع هر گونه پوسیدگی است. در واقع اگر پوسیدگی روی دندان شروع شود، نمیتوان فیشورسیلانت انجام داد. چون فیشورسیلانت تراپی با تراش دندان توام نیست ولی اگر دندان پوسیده شود، ناچار خواهیم بود که دندان را تراش داده و پوسیدگیها را برداریم. لذا بهترین زمان برای فیشورسیلانت تراپی بلافاصله پس از رویش دندانهای آسیای شیری و دائمی است و دندانهای مذکور میتوانند تحت این روش پیشگیری قرار بگیرند.
گفتنی است که دندانهای قدامی از آنجایی که شیار ندارند ، مگر در موارد خاص ، نیازی به فیشورسیلانت تراپی نخواهند داشت ، ولی دندانهای آسیا به دلیل شیارهایی که دارند، در صورتی که دندانپزشک کودکان تشخیص دهد که این دندان با شیارهایی که دارد مستعد پوسیدگی است، پس از اتمام رویش دندان مذکور میبایست بلافاصله فیشورسیلانت تراپی انجام گردد.
نتیجهگیری
فیشور سیلانت کودکان یک درمان غیر تهاجمی و ساده است که از موادی همرنگ دندانها برای پوشاندن درزها و شکافهای بین دندانها استفاده میشود. این درمان بیشتر روی دندانهای آسیاب انجام میشود اما ممکن است در شرایط خاص برای سایر دندانها نیز توصیه شود.
این روش غیرتهاجمی، سریع و بدون درد است و با استفاده از آن میتوان به طور قابل توجهی از پوسیدگی دندانهای دائمی و شیری کودکان جلوگیری کرد. با فیشور سیلانت کودک، والدین میتوانند با خیالی آسودهتر از سلامت دندانهای فرزندان خود اطمینان حاصل کنند.